تا به حال برایتان پیش آمده که یک قطعه کوچک سرامیکی یا پلی استر را در دست بگیرید و با کدهای مرموزی مانند 104 یا 334K روبرو شوید؟ یا به یک خازن الکترولیتی نگاه کنید و ندانید کدام یک از اعداد روی آن، ظرفیت و کدام ولتاژ کاری آن است؟ شما تنها نیستید. خواندن مقادیر روی خازن‌ها، به ویژه مدل‌های غیرالکترولیتی، یکی از چالش‌های رایج برای بسیاری از مبتدیان و حتی گاهی تعمیرکاران است.
درک این کدها، کلید شناسایی، جایگزینی و استفاده صحیح از این قطعات حیاتی است. این مقاله، رمزگشایشما برای ورود به دنیای کدهای خاعن است. در این راهنمای کاربردی از نوآوران برق پارسیان، به شما یاد می‌دهیم که چگونه به سادگی مقادیر ظرفیت، تلورانس و ولتاژ را از روی انواع مختلف خازن بخوانید.
رمزگشایی کد سه رقمی در خازن‌های سرامیکی و فیلمی
رایج‌ترین روش برای نمایش ظرفیت در خازن‌های کوچک (سرامیکی، عدسی، پلی استر)، استفاده از یک کد سه رقمی است. این سیستم بسیار ساده و منطقی است.
- دو رقم اول: نشان‌دهنده دو عدد اول مقدار ظرفیت هستند.
- رقم سوم: نشان‌دهنده تعداد صفرهایی است که باید جلوی دو رقم اول قرار دهید.
واحد نهایی این عدد به دست آمده، همیشه پیکوفاراد (pF) است.
بیایید با چند مثال این موضوع را روشن کنیم:
- کد 104:
- دو رقم اول: 10
- رقم سوم: 4 یعنی ۴ تا صفر
- نتیجه: 10 به همراه ۰۰۰۰ می‌شود 100,000 پیکوفاراد.
- برای سادگی، این عدد را به واحدهای بزرگ‌تر تبدیل می‌کنیم:
- 100,000 pF = 100 نانوفاراد (nF)
- 100,000 pF = 0.1 میکروفاراد (µF)
- کد 334 پاسخ به کلمه کلیدی شما خازن 0.33uf:
- دو رقم اول: 33
- رقم سوم: 4 یعنی ۴ تا صفر
- نتیجه: 33 به همراه ۰۰۰۰ می‌شود 330,000 پیکوفاراد.
- تبدیل واحد:
- 330,000 pF = 330 نانوفاراد (nF)
- 330,000 pF = 0.33 میکروفاراد (µF)
- کد 102:
- دو رقم اول: 10
- رقم سوم: 2 یعنی ۲ تا صفر
- نتیجه: 10 به همراه ۰۰ می‌شود 1000 پیکوفاراد.
- تبدیل واحد: 1000 pF = 1 نانوفاراد (nF)
معنای حروف در کنار کدها: تلورانس و ولتاژ
اغلب در کنار کد سه رقمی، یک حرف انگلیسی نیز مشاهده می‌شود. این حرف، نشان‌دهنده تلورانس یا درصد خطای مجاز ظرفیت خازن است. برخی از رایج‌ترین حروف تلورانس عبارتند از:
- J: تلورانس ±۵% بسیار دقیق
- K: تلورانس ±۱۰% استاندارد
- M: تلورانس ±۲۰% عمومی
مثال: یک خازن با کد 104K، خازنی با ظرفیت 100nF و تلورانس ۱۰٪ است.
ولتاژ کاری نیز گاهی به صورت مستقیم مانند 50V یا 100V و گاهی با یک کد مشخص می‌شود که برای اطلاع از آن باید به جداول اطلاعاتی (Datasheet) سازنده مراجعه کرد. اما به عنوان یک قاعده کلی، اگر ولتاژی روی خازن درج نشده باشد، معمولا برای کار در ولتاژهای پایین (مثلا ۵۰ ولت) در نظر گرفته می‌شود.
خواندن مقادیر در خازن‌های الکترولیتی: کار بسیار ساده‌تر است
خوشبختانه، خواندن مقادیر روی خازن‌های الکترولیتی (که معمولا ظاهری استوانه‌ای دارند) بسیار ساده‌تر است. در این نوع خازن‌ها، مقادیر به صورت مستقیم و واضح چاپ می‌شوند:
- ولتاژ کاری: عددی که در کنار آن حرف V ولت نوشته شده است. مثال: 25V
مهم‌ترین نکته در این خازن‌ها، تشخیص پایه منفی است. معمولا در کنار پایه منفی، یک نوار رنگی (اغلب سفید یا خاکستری) با علامت منفی (-) بر روی بدنه خازن چاپ شده است. همچنین، پایه مثبت همیشه بلندتر از پایه منفی است.
سخن پایانی
توانایی خواندن و رمزگشایی کدهای روی قطعات الکترونیکی، یک مهارت اساسی و ضروری است. با یادگیری کد سه رقمی برای خازن‌های سرامیکی و فیلمی و توجه به مقادیر چاپ شده روی خازن‌های الکترولیتی، شما می‌توانید با اطمینان کامل قطعه مورد نظر خود را شناسایی، تست و جایگزین کنید. این دانش ساده، شما را یک قدم به حرفه‌ای شدن در دنیای الکترونیک نزدیک‌تر می‌کند.
برای هرگونه مشاوره در زمینه انتخاب و تمین انواع خازن‌های الکترونیکی و صنعتی، تیم فنی نوآوران برق پارسیان در کنار شماست.
بدون دیدگاه