معنای رنگ‌های چراغ سیگنال در تابلو برق چیست؟ (قرمز، سبز، زرد)

چراغ‌های سیگنال (Signal Lamps) یا چراغ‌های خبر، چشم‌های گویای یک تابلو برق هستند. این قطعات کوچک و رنگی، ساده‌ترین، سریع‌ترین و موثرترین راه برای انتقال اطلاعات حیاتی از وضعیت یک ماشین یا یک فرآیند به اپراتور هستند. در یک محیط صنعتی شلوغ و پر سر و صدا، یک نگاه گذرا به رنگ چراغ‌های روی پنل کنترل، باید به سرعت به اپراتور بگوید که آیا همه چیز عادی است، آیا یک مشکل در شرف وقوع است، یا یک خطای اضطراری رخ داده است.

اما این رنگ‌ها به صورت سلیقه‌ای انتخاب نمی‌شوند. آن‌ها یک زبان بین‌المللی و استاندارد بر اساس استانداردهایی مانند IEC 60204-1 هستند که در تمام دنیا معنای یکسانی دارند. درک این زبان، برای هر اپراتور و تکنسین، یک ضرورت مطلق برای تضمین ایمنی و کاهش خطای انسانی است. در این راهنمای ایمنی از نوآوران برق پارسیان، به رمزگشایی این زبان نوری می‌پردازیم.

چرا استانداردسازی رنگ‌ها اهمیت دارد؟

تصور کنید در یک شرایط اضطراری، اپراتور مجبور باشد برای فهمیدن وضعیت یک دستگاه، برچسب‌های ریز روی تابلو را بخواند. این اتلاف وقت می‌تواند منجر به یک فاجعه شود. رنگ‌ها، اطلاعات را به صورت آنی و بدون نیاز به ترجمه منتقل می‌کنند. یک چراغ قرمز، در هر فرهنگ و زبانی، به معنای خطر یا توقف است. این استانداردسازی، واکنش‌های غریزی و سریع را ممکن ساخته و ایمنی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

رمزگشایی ۵ رنگ اصلی در تابلو برق

قرمز (RED)؛وضعیت اضطراری یا خطا (Emergency / Fault)

رنگ قرمز همیشه به معنای خطر، یک وضعیت غیرعادی جدی یا نیازمندی به یک اقدام فوری از سوی اپراتور است.

• مثال‌ها: فعال شدن کلید توقف اضطراری، بروز خطای اضافه‌بار در موتور، قطع شدن فاز، رسیدن دما یا فشار به یک حد بحرانی.
• اقدام مورد نیاز: مداخله فوری. اپراتور باید بلافاصله فرآیند را متوقف کرده و علت خطا را بررسی کند.

زرد / نارنجی (YELLOW / AMBER) ؛هشدار یا احتیاط (Warning / Caution)

رنگ زرد نشان‌دهنده یک شرایط غیرعادی قریب‌الوقوع است. سیستم هنوز دچار خطا نشده، اما در آستانه ورود به یک وضعیت بحرانی قرار دارد و نیازمند توجه است.

• مثال‌ها: افزایش دمای یک موتور (اما هنوز به نقطه بحرانی نرسیده)، کاهش سطح روغن در یک مخزن، نزدیک شدن به آستانه اضافه‌بار.
• اقدام مورد نیاز: بررسی و مداخله در آینده نزدیک. اپراتور باید وضعیت را زیر نظر گرفته و در اولین فرصت، اقدام اصلاحی را انجام دهد.

سبز (GREEN) ؛وضعیت عادی و ایمن (Normal / Safe)

رنگ سبز به معنای عادی بودن همه چیز است. این رنگ نشان می‌دهد که یک دستگاه آماده به کار است یا در حال کار کردن به صورت صحیح و ایمن می‌باشد.

• مثال‌ها: دستگاه روشن و در حال کار عادی است، مدار آماده دریافت فرمان استارت است، برق ورودی به تابلو وصل و سیستم در حالت ایمن قرار دارد.
• اقدام مورد نیاز: هیچ اقدامی لازم نیست. وضعیت کاملا عادی است.

آبی (BLUE) ؛نیاز به یک اقدام اجباری (Mandatory Action)

رنگ آبی یک وضعیت خاص را نشان می‌دهد که برای ادامه یا شروع فرآیند، نیازمند یک اقدام مشخص و اجباری از سوی اپراتور است.

• مثال‌ها: یک فرآیند اتوماتیک متوقف شده و منتظر فشردن دکمه تایید یا ریست توسط اپراتور است، یک حفاظ ایمنی باز است و باید بسته شود.
• اقدام مورد نیاز: انجام یک عمل مشخص. سیستم تا زمانی که اپراتور اقدام مورد نظر را انجام ندهد، در همین حالت باقی می‌ماند.

سفید / بی‌رنگ (WHITE / CLEAR) ؛اطلاعات عمومی (Information)

رنگ سفید معمولا برای مقاصد اطلاع‌رسانی عمومی به کار می‌رود و لزوما نشان‌دهنده یک وضعیت خوب یا بد نیست.

• مثال‌ها: نشان دادن اینکه مدار فرمان برق‌دار است، تایید اینکه یک حالت خاص انتخاب شده است.
• اقدام مورد نیاز: صرفا برای اطلاع.

حالت‌های چراغ؛ ثابت در برابر چشمک‌زن

علاوه بر رنگ، حالت روشن شدن چراغ نیز می‌تواند معنای پیام را تغییر دهد:

• نور ثابت (Steady): معمولا یک وضعیت پایدار و جاری را نشان می‌دهد (مثلا سبز ثابت به معنای کارکرد عادی).
• نور چشمک‌زن (Flashing): برای جلب توجه بیشتر به کار می‌رود و معمولا نشان‌دهنده یک تغییر وضعیت، یک هشدار فوری‌تر یا یک خطای تایید نشده است. به عنوان مثال، یک چراغ زرد چشمک‌زن، از یک چراغ زرد ثابت، اهمیت بیشتری دارد.

سخن پایانی

زبان رنگ‌ها در تابلو برق، یک استاندارد ساده اما فوق‌العاده کارآمد برای افزایش ایمنی و کاهش خطای انسانی است. با درک صحیح معنای هر رنگ، اپراتورها می‌توانند در کسری از ثانیه، تصمیمات درستی گرفته و از بروز حوادث یا توقف‌های تولید پرهزینه جلوگیری کنند.

طراحی صحیح سیستم سیگنالینگ، نقشی کلیدی در افزایش ایمنی و کاهش خطای انسانی دارد. برای مشاوره و تامین انواع چراغ‌های سیگنال استاندارد، با کارشناسان نوآوران برق پارسیان تماس حاصل فرمایید.