نصب یک سیستم اعلام حریق پیشرفته، اولین قدم برای ایجاد ایمنی در یک ساختمان است؛ اما این پایان ماجرا نیست. این سیستم یک نگهبان خاموش است که باید همواره از هوشیاری و آمادگی آن اطمینان حاصل کنیم. یک دتکتور که به دلیل انباشت گرد و غبار یا نقص فنی عمل نکند، یا یک پنل مرکزی که به دلیل اشکال در سیم‌کشی نتواند آژیرها را به صدا درآورد، هیچ تفاوتی با یک سیستم خاموش و ناکارآمد ندارد. به همین دلیل، تست و بازرسی دوره‌ای، حیاتی‌ترین بخش در برنامه نگهداری یک سیستم اعلام حریق است.
این فرآیند نه تنها یک اقدام هوشمندانه برای تضمین ایمنی، بلکه یک الزام قانونی است که توسط سازمان آتش‌نشانی برای صدور و تمدید گواهینامه‌های پایان کار ساختمان‌ها اجباری شده است. در این راهنمای ضروری از نوآوران برق پارسیان، به بررسی روش‌های استاندارد تست دتکتورها و اصول نگهداری یک سیستم اعلام حریق می‌پردازیم.
چرا و هر چند وقت یک‌بار باید سیستم را تست کرد؟
هدف از تست دوره‌ای، اطمینان از عملکرد صحیح تک‌تک اجزای سیستم، از دتکتور گرفته تا پنل مرکزی و آژیرهاست. این کار به ما کمک می‌کند تا مشکلات پنهان مانند خرابی سنسورها، قطع شدن سیم‌ها یا ضعیف شدن باتری‌های پشتیبان را قبل از آنکه دیر شود، شناسایی کنیم.
بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی، یک برنامه زمان‌بندی حداقلی برای بازرسی‌ها وجود دارد:
- بازرسی هفتگی: توسط مدیر ساختمان برای بررسی وضعیت عادی پنل مرکزی (عدم وجود چراغ خطا).
- بازرسی ماهانه: فعال کردن حداقل یک شستی اعلام حریق برای اطمینان از عملکرد صحیح آژیرها.
- بازرسی سالیانه (الزامی): این مهم‌ترین بخش است. در این بازرسی، یک شرکت متخصص و دارای تاییدیه از سازمان آتش‌نشانی، باید تک‌تک دتکتورهای نصب شده در ساختمان را به صورت فیزیکی تست کرده و عملکرد کل سیستم را تایید و مستند نماید.
ابزارهای تست: لطفا سیگار خود را غلاف کنید
یکی از بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین اشتباهات در تست سیستم اعلام حریق، استفاده از روش‌های غیراستاندارد مانند گرفتن شعله فندک زیر دتکتور حرارتی یا استفاده از دود سیگار برای تست دتکتور دودی است. این کارها نه تنها یک تست واقعی و قابل اعتماد نیستند، بلکه می‌توانند با به جا گذاشتن دوده و چربی، به سنسور حساس دتکتور آسیب دائمی وارد کرده و آن را برای همیشه از کار بیندازند.
تست استاندارد فقط با ابزارهای تخصصی انجام می‌شود:
- اسپری تست دود (Canned Smoke): این اسپری‌ها حاوی ذرات مصنوعی شبیه‌سازی‌شده‌ای هستند که از نظر اندازه و وزن، مشابه ذرات واقعی دود بوده و بدون به جا گذاشتن هیچ‌گونه اثری، سنسور دتکتور دودی را فعال می‌کنند.
- ابزار تست حرارتی (Heat Detector Tester): این دستگاه که بر روی یک پایه بلند (جهت دسترسی به سقف) نصب می‌شود، یک جریان هوای گرم کنترل‌شده و دقیق را به سمت دتکتور حرارتی هدایت می‌کند تا عملکرد آن را در دمای مشخصی بسنجد.
مراحل یک تست استاندارد سالیانه توسط متخصص
یک شرکت متخصص، فرآیند تست را طی مراحل زیر انجام می‌دهد:
اطلاع‌رسانی قبلی: قبل از شروع تست، تمام ساکنین یا کارکنان ساختمان باید از زمان‌بندی تست مطلع شوند تا به صدا درآمدن آژیرها باعث ایجاد وحشت نشود. همچنین در صورت اتصال سیستم به ایستگاه آتش‌نشانی، باید مرکز مربوطه را در جریان تست قرار داد.
تست دتکتور به دتکتور: تکنسین با استفاده از ابزار مناسب (مانند اسپری دود بر روی پایه بلند) به سراغ تک‌تک دتکتورها رفته و هرکدام را به صورت جداگانه فعال می‌کند. در این حالت، چراغ LED روی دتکتور باید روشن شود.
تایید از پنل مرکزی: همزمان، یک نفر دیگر در کنار پنل کنترل مرکزی، بررسی می‌کند که آیا آدرس دقیق همان دتکتور تست شده بر روی نمایشگر پنل به عنوان حریق نمایش داده می‌شود یا خیر. این کار صحت ارتباط بین دتکتور و پنل را تایید می‌کند.
تست آژیرها و تجهیزات جانبی: با فعال شدن سیستم، باید عملکرد صحیح تمام آژیرها، فلاشرها، آژیرهای داخلی واحدها و سایر تجهیزات متصل به سیستم (مانند فرمان قطع به آسانسور یا فن‌های فشار مثبت) نیز بررسی شود.
ریست کردن و ثبت گزارش: پس از تایید عملکرد صحیح هر دتکتور، سیستم از روی پنل مرکزی ریست شده و نتیجه تست در فرم‌های مخصوص که به آن شناسنامه ساختمان گفته می‌شود، ثبت و مهر می‌گردد. این گزارش، سند رسمی شما برای ارائه به سازمان آتش‌نشانی است.
سخن پایانی
یک سیستم اعلام حریق، تنها زمانی یک سیستم نجات‌بخش است که از عملکرد صحیح و صد در صدی آن مطمئن باشیم. نگهداری و بازرسی دوره‌ای، بخش جدایی‌ناپذیر و الزامی این سیستم است و رویکرد نصب کن و فراموش کن در مورد آن، می‌تواند به قیمت جان و مال افراد تمام شود.
یک سیستم اعلام حریق تست‌شده، تفاوت بین یک هشدار به موقع و یک فاجعه را رقم می‌زند. تیم متخصص نوآوران برق پارسیان، خدمات کامل بازرسی، تست دوره‌ای و صدور گواهینامه معتبر آتش‌نشانی را برای انواع سیستم‌های اعلام حریق ارائه می‌دهد تا از ایمنی و آرامش خاطر شما اطمینان حاصل کند.
بدون دیدگاه